SERAMİK HAMMADDELERİ
Seramik hammaddeleri ikiye ayrılır:
Su ile yoğurulabilen, dağılmadan kolaylıkla şekillendirilebilen, kurudukları zaman verilen şekli muhafaza eden hammaddeler, özlü seramik hammaddeleri olarak adlandırılır.
Çok ince öğütülebilseler bile, su ile kolayca şekil verilemeyen, şekil verilebilse bile bir dış etken ile şeklini kaybedip dağılan maddeler özsüz seramik hammaddeleri olarak adlandırılır.
İki grup altında incelenebilir.
a- anorganik özsüz hammaddeler
b-organik katkı maddeleri
 |
| sadi diren |
Bunlara plastik seramik hammaddeleri de denilmektedir. Kil bünyenin istenilen şekli almasına yardımcı olmaktadır.
KİL: Doğal olarak oluşmuş, başlıca ince taneli minerallerden meydana gelen, yeterli miktarda su katılınca genellikle plastikleşen, kuruma ve pişmeyle sertleşebilen malzemelere denir.
PLASTİKLİK (kil için kastedildiğinde): Bir kilin belirli bir miktarda su ilave edilerek yoğrulmasından sonra belirli bir basınç uygulanmasıyla kırılmaksızın kalıcı bir şekil kazanabilmesi ve basınç kalktığında da kazandığı şeklini muhafaza edebilmesidir
Seramik bünyede kilin sağladığı fonksiyonlar
Alümina ve kuvarsın ucuz bir kaynağını oluşturur.
Bağlayıcı olarak görev yapar.
Plastikliğinden dolayı ıslak halde şekil ve kurutulmuş seramik eşyalara iyi mekanik güç verir.
Killer ve Kaolinler Arasındaki Farklar
Kaolinler primer yataklarda, killer ise sekonder yataklarda oluşurlar.
Kaolinler primer yataklarda meydana geldiklerinden daha saftırlar. Pişirilince de beyaz pişerler.
Kaolin kristalleri kil kristallerinden daha büyüktür. Bu yüzden killer kaolinlere göre daha plastiktir ve kuru mukavemetleri daha fazladır. Kaolinlerin kristal büyüklüğü ve saflığı ateşe dayanım kabiliyetini arttırır. Bu nedenle killer daha çabuk sinterlenir. Kaolinler ise ateşe daha dayanıklı ve pişme çekilmeleri daha azdır.
Kaolende kristaller tam şekillidir, killerde ise köşelerden kırılmalar olmuştur ve boyları daha küçüktür.
 |
| sadi diren |
a- Anorganik özsüz hammaddeler ve Özellikleri
Katıldıkları seramik çamurunun plastikliğini azaltır.
Genelde çamurun kuru küçülme ve pişme küçülmesini azaltır, su emmeyi arttırır. Kuruma süresini önemli ölçüde kısaltır. Daha az kurutma hatası göstererek kurur.
Anorganik özsüz seramik hammaddeleri doğal ve yapay olmak üzere ikiye ayrılır.
Doğal olan özsüz seramik hammaddeler
Kimyasal formülü Si Kuvars yapının kuruma küçülmesini plastikliği düzenlemeye yardımcı olur ve pişme sırasında deformasyon olmaksızın gaz çıkışına izin verir.
Seramikte kullanılan kuvars çeşitleri
Feldispat Grubu Hammaddeler
Feldispat, belli sayıda alkali bulunduran alümina silikat olarak tanımlanabilir. Seramikte sinterleşmeyi sağlamak amacıyla kullanılır. Pişme sırasında eriyerek erimeyen maddeler arasındaki porları doldurur. Aynı şekilde sırlarda da kullanılan önemli bir ergiticidir.
Başlıca feldispat mineralleri
Albit daha fazla eriticilik özelliği ile öncelikle sırların yapısında önemli rol oynar.
Bileşimi CaCO3 olan tebeşirin ergime noktası 2700ºC’ dir. Bu ergime sıcaklığının altına inmek için ergime sıcaklığı 1280ºC olan potasyumlu feldispat ile karıştırılır. Bu özelliğinden dolayı sır üretiminde kullanılır.
Bu olay ötektik kavramını açıklar. İki madde bir karışım yaptığı zaman, bu karışımın ergime sıcaklığının, karışımı oluşturan maddelerin herbirinin ergime sıcaklığından farklı bir sıcaklıkta ve altında olmasına ötektik sıcaklık denir.
Tek başına sinterlendiğinde refrakterdir. Bu özelliğinden yararlanarak ateşe dayanıklı magnezit ve kromit tuğlalar yapılır. Diğer maddelerle sinterlendiğinde ergiticilik özelliği gösterir.
Magnezit massenin pişme sırasında sinterleşmesini ve sağlamlaşmasını sağlar.
 |
| sadi diren |
Yapay olan özsüz seramik hammaddeler
Bir kilin şamot olarak adlandırılabilmesi için bağlayıcı özelliğini kaybedene kadar pişmiş olması gerekir.
Şamot, kırma ve öğütme makinalarında istenilen tane büyüklüğüne kadar öğütülür.
Şamot katkısı ile seramik çamurlarının sıcaklık değişikliklerine karşı gösterdikleri direnç arttırılır.
Çamurda küçülmeleri ve bağlayıcı özellikleri azaltır.
Pişmiş çamurun gözenekliliğini sağlar.
Yüksek ergime sıcaklığından (2500ºC) ve ısıyı iyi iletmesinden yararlanılarak zımpara taşlarının yapımında yararlanılır. Fırın plaka ve diğer malzemelerinin yapımında kullanılır.
 |
| sadi diren |
ORGANİK KATKI MADDELERİ
Kömür, Odun Kömürü,Talaş: Üzerine ağırlık binmeyen duvar tuğlalarının , hafif tuğlaların ve yalıtım tuğlalarının yapımında kullanılır.
Ürün pişerken bu organikler yanacağından oluşan boşluklar bu malzemenin hafifliğini ve gözenekliliğini sağlamaktadır.
Grafit: Rengi koyu griden siyaha dek değişir ve yumuşaktır.
Diğer organik maddelerin tersine, grafit indirgeyici atmosferde yanarak çamurdan uzaklaşmaz ve ürünü ateşe dayanıklı hale getirir. Ani sıcaklık değişikliklerine direnç ve yüksek sıcaklık iletme özelliği vardır.
 |
| sadi diren |
About the Author
0 yorum